- θεσμοφόρια
- Αρχαία γιορτή προς τιμήν της Θεσμοφόρας Δήμητρας, σχετική με τη γονιμότητα της γης και την ευγονία των γυναικών. Τα Θ., στα οποία μετείχαν μόνο έγγαμες γυναίκες, τελούνταν τον μήνα Πυανεψιώνα (μέσα Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου), που συνέπιπτε με την εποχή της σποράς, και η διάρκειά τους ήταν διαφορετική σε κάθε πόλη. Στην Αθήνα διαρκούσε αρχικά τρεις ημέρες και αργότερα πέντε· την πρώτη μέρα, που ονομαζόταν Στήνια, οι πιστές πήγαιναν στον Αλιμούντα, όπου υπήρχε ναός της Δήμητρας Θεσμοφόρας, τη δεύτερη τελούσαν τα εν Αλιμούντι Θ., την τρίτη, την επονομαζόμενη Άνοδο, επέστρεφαν στην Αθήνα, η τέταρτη ήταν ημέρα πένθους και ονομαζόταν Νηστεία, ενώ η πέμπτη, η Καλλιγένεια, ήταν ημέρα ευθυμίας με χορούς και σκώμματα.
* * *θεσμοφόρια, τὰ (Α)1. γιορτή τών παντρεμένων γυναικών τής Αθήνας προς τιμή τής Θεσμοφόρου Δήμητρος2. τελετή στη Θήβα, στη Σπάρτη, στην Έφεσσο κ.α.3. φρ. «θεσμοφόρια ἑστιᾱν τὰς γυναῑκας» — χορηγώ, καταβάλλω τη δαπάνη για την εστίαση τών γυναικών κατά τα θεσμοφόρια.[ΕΤΥΜΟΛ. Πληθ. τού θεσμοφόριον (βλ. λ. θεσμοφόριος)].
Dictionary of Greek. 2013.